World enews: เจาะลึกกลยุทธ์ “ปูติน” เตรียมแผนจัดหนักบีบชาติยุโรปจนมุม สื่อนอกซูฮกงัดสหรัฐฯ แก้เกมคว่ำบาตรสำเร็จ!

แม้ว่าความคืบหน้าของทั้งรัสเซียและยูเครน ยังหาข้อยุติไม่ได้ ว่าศึกครั้งนี้จะจบลงเช่นไร แต่ต้องยอมรับว่าความมั่นคงทางพลังงานกลายเป็นการเผชิญหน้าล่าสุดระหว่างรัสเซียกับชาติยุโรป ที่ดุเดือดไม่แพ้กัน

สืบเนื่องมาจากการที่ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ผู้นำรัสเซียแสดงท่าทีหลายครั้งหลายคราว่า ให้บรรดาชาติที่ไม่เป็นมิตรที่ต้องซื้อพลังงานจากรัสเซีย จ่ายค่าน้ำมันและก๊าซเป็นเงินสกุลรูเบิล

ขณะที่ปูติน ผู้นำรัสเซียได้กล่าวระหว่างการประชุมคณะรัฐบาลที่มีการถ่ายทอดทางทีวีว่า ได้ลงนามในกฤษฎีกาที่วางกรอบกระบวนการชำระเงินนี้แล้ว ซึ่งระบุถึง “ประเทศที่ไม่เป็นมิตร” จะต้องเปิดบัญชีสกุลเงินรูเบิลในธนาคารของรัสเซีย และชำระเงินผ่านบัญชีเหล่านี้ ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน ตามกฤษฎีกาที่ปูตินลงนาม การชำระเงินทั้งหมดในเรื่องนี้จะดูแลดำเนินการโดยธนาคาร “ก๊าซพรอมแบงก์” ซึ่งเป็นกิจการธนาคารในเครือก๊าซพรอมบริษัทพลังงานรายใหญ่ของรัสเซีย นับเป็นการสวนกลับบรรดาชาติยุโรปที่พากันคว่ำบาตรธนาคารรัสเซียจากระบบสวิฟต์

ท่าทีดังกล่าวของปูติน สะเทือนทันทีต่อบรรดาชาติยุโรปที่ต้องพึ่งพาพลังงานจากรัสเซียเป็นหลักโดยเฉพาะเยอรมนี ซึ่งนำเข้าพลังงานรัสเซียมากถึง 40% ของการใช้พลังงานในประเทศ ทำให้รัฐบาลเบอร์ลินเตรียมใช้แผนฉุกเฉินเพื่อสำรองความมั่นคงทางพลังงาน ซึ่งรวมไปถึงการขอความร่วมมือให้ครัวเรือนและภาคเอกชนอุตสาหกรรมหาแนวทางประหยัดพลังงาน

ทั้งนี้ทั่วโลกต่างตั้งคำถามว่า เหตุใดปูตินต้องให้จ่ายค่าก๊าซเป็นรูเบิล? โดยเดอะการ์เดี้ยน สื่อใหญ่ของอังกฤษก็วิเคราะห์ว่า ช่วงที่รัสเซียบุกยูเครนจากนั้นตามมาด้วยมาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจต่อรัสเซียอย่างรุนแรง ส่งผลให้เงินรูเบิลอ่อนค่าลงอย่างต่อเนื่อง การที่ปูตินงัดวิธีชำระค่าก๊าซเป็นรูเบิล อาจกระตุ้นความต้องการเงินรูเบิลในตลาดฟอเรกซ์ระหว่างประเทศเพิ่มมากขึ้น ซึ่งจะทำให้เงินรูเบิลกลายเป็นเงินอีกสกุลสำคัญของโลก ทั้งจะช่วยพยุงราคาค่าเงินรูเบิลที่เคยดิ่งลงในช่วงก่อนหน้านี้ ขณะเดียวกันยังเป็นเรื่องของความภาคภูมิใจที่เครมลินสามารถแก้เกมคว่ำบาตรของชาติตะวันตกได้ ด้วยการนำเรื่องพลังงานมาเป็นตัวต่อรอง ซึ่งจะยิ่งทำให้มอสโกสามารถท้าทายความครองงำของเงินดอลลาร์ในตลาดเงินโลกได้ หากว่าจีนให้การสนับสนุนธุรกรรมดังกล่าวของรัสเซีย

หากรัสเซียเดินเกมใช้รูเบิลชำระค่าพลังงานได้สำเร็จ ยังมีแนวโน้มอีกว่าเครมลินอาจใช้วิธีการนี้ขยายไปยังสินค้าชนิดอื่น ๆ โดยเฉพาะสินค้าโภคภัณฑ์ ที่บังคับให้ต่างชาติต้องแปลงสกุลเงินซื้อขายเป็นรูเบิล ซึ่งขณะนี้เครมลินกำลังพิจารณาแผนการส่งออกสินค้าทั้งหมดของรัสเซียเป็นเงินรูเบิล โดยใช้ประโยชน์จากการผูกขาดในวัตถุดิบที่จำเป็นในกระบวนการผลิต

รวมทั้งสามารถขยายแผนให้ครอบคลุมไปยังสินค้าชนิดอื่น ทั้งปุ๋ย ถ่านหิน โลหะ และสินค้าโภคภัณฑ์ที่สำคัญอื่น ๆ ตัวอย่างเช่น แร่แพลเลเดียม ซึ่งเป็นหนึ่งในชิ้นส่วนสำคัญของการผลิตรถยนต์นั้น

กรณีนี้ผู้ผลิตรถยนต์อาจถูกบังคับให้เลือกระหว่างการซื้อแพลเลเดียมในสกุลรูเบิล หรือมองหาซัพพลายจากแหล่งอื่น ซึ่งในมุมทางการเมืองรัฐบาลของประเทศนั้นอาจบีบให้เอกชนต้องเสาะหาซัพพลายจากแหล่งอื่น ๆ แต่ก็จะแลกมาด้วยต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น สินค้าที่ราคาแพงขึ้นเช่นกัน อย่างไรก็ตามถือว่านี่คือกลยุทธ์การเดินเกมที่สำคัญของปูติน ที่ตอบโต้กลับอย่างดุเดือด ทำให้ชาติยุโรปตั้งสะเทือนทั้งแถบแน่นอน